12 Öfkeli Adam – İlk Görüşte Suç
12 Öfkeli Adam
12 Öfkeli Adam – Orijinal İsmi: 12 Angry Man
Vizyon Tarihi: Belirsiz
Süre: 1s 35dk
Tür: Dram
Yönetmen: Sidney Lumet
Oyuncular: Henry Fonda, Lee J. Cobb, Martin Balsam
Yapımı: 1957, Amerika
IMDb: 8,9/10
BApuan: 8/10
İnsanın, çevresi hakkında ilk gördüğü andaki düşünceleri zamanla ne kadar değişebilir? Ön yargılarla karar almak, ölüme sebep olabilecekken bile ne kadar kolaydır?
Filmi izlemeden önce birkaç saniyeliğine gözlerimizi kapatalım ve bu soruların cevabını kendimize verelim. Filmden sonrada aynı işlemi yaparak, filmin başındaki ve sonundaki görüşlerimizi değerlendirelim. İnanıyorum ki bu hayatımızda bir şeyleri etkileyecektir. Bahsettiğimiz sorular – ya da sorunlar- toplumun bir gerçeği olarak filmde bize sunulmuştur.
Bazı durumlarda insanları tam anlamıyla tanımadan, onlar hakkında birtakım fikirlere kapılıp, yanlış kararlar alabiliriz. Ön yargılarla alacağımız bu kararlar, kendi hayatımızı etkileyeceği gibi karşı tarafın hayatını da etkileyebilecektir. Hele bir de bu ön yargıların kişinin idam kararı tartışılırken ortaya sunulması da yapılabilecek en büyük yanlışlardandır.
12 Öfkeli Adam, 1957 yılında yapılmış eski ve tek mekan filmi olmasıyla birlikte vermek istediği mesaj bir hayli yoğundur. Amerikalı bir genç babasını öldürdüğü gerekçesiyle cinayet ile suçlanır. 12 kişiden oluşan mahkeme jürisi, tanıklar ve deliller ışığında bir odaya kapanarak olayı aydınlatmaya çalışır. Gencin yaptığı savunma, mahkeme nezdinde çok zayıftır ve aksi yönde de pek çok şahit olması onun işini giderek zorlaştırır. Jüri üyelerinin toplantılarında onu suçlu bulmaları durumunda genç mahkeme kararıyla idam edilecektir. 12 jüri üyesi odaya kapandıklarında, Davis hariç diğer bütün üyeler genci suçlu bulur. Ancak diğer üyelerin suçlu olduğu yönünde oy kullanmalarının arkasında pek çok farklı sebep vardır.
Filmde öncelikle üzerinde durulması gereken birkaç esas bulunmaktadır. 12 Öfkeli Adam bittiğinde oyunculardan sadece iki tanesinin ismi izleyiciler tarafından öğrenilecektir. Geçen olay örgüsü karakterlerden çok toplumun büyük bir kesiminin zaman zaman içinde bulunabileceği bir davranış olduğundan yönetmen oyuncu isimleri üzerinde pek durmamış. Bu ilk olarak izleyiciler tarafından bilinmesi gereken bir husus iken bundan daha önemli bir nokta daha vardır. Jüri üyelerinden karar verirken sadece olayı değerlendirmeleri beklenmektedir. Ancak yaşadıklarının etkisinden ve ön yargılarından kurtulamayan jüri üyeleri kararlarında geçmişin izlerini çokça yansıtır.
Gencin bir Latin Amerikalı olmasıyla, ırkına atfedilen yabancı düşmanlığı burada öne çıkarken çoğunluğa uyma gibi pek çok psikolojik deneyle de anlaşılan sonuçta alelade gözler önündedir. Kendilerinden isteneni anlamakta güçlük çeken jüri üyeleri, asıl olaydan ziyade topluluk etkisiyle karar vermektedirler. 12 Öfkeli Adam, bize bazı zamanlar insanların güçlerinin yetmedikleri anların karşılıklarını, adeta geçmişle hesaplaşmak istercesine bir çocuğun yaşama kararını verirken bile düşüncesizce davranabileceklerini anlatmıştır.
İyi seyirler…
Batuhan Akseli