Holland’ın Kişilik Kuramı
John L. Holland, eğitsel, askeri ve psikiyatrik kurumlarda çalışan bir meslek danışmanıdır. Ona göre meslek seçimi; kişiliğin iş dünyasına yansımasıdır. Holland, insanların, tanımladığı altı kişilik tipinden birine sahip olduğunu ve ona uygun mesleklerden birini seçtiğini savunur .
Gerçekçi (Realistic) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “R” harfi ile tanımlanmaktadır. Gerçekçi kişilik tipine sahip bireyler, daha fazla makine ile yapılan işlerden hoşlanmakta ve çeşitli aletler kullanarak tamirat yapmayı sevmektedirler. Somut sonuçlara önem veren bu kişilik tipinin kişilerarası ilişkilerdeki iletişimleri zayıftır. Göze çarpan özellikleri arasında doğal, hoşgörülü ve sabırlı olmaları sayılabilmektedir. Otomobil tamirciliği, her çeşit araç teknisyenliği, mühendislik, veterinerlik, ormancılık, denizcilik gibi meslekleri örnek olarak verebiliriz.
Araştırmacı (Investigative) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “I” harfi ile tanımlanmaktadır. Bu kişiler daha çok doğal veya sosyal olayları anlamak, araştırmak, tahmin etmek ve denetlemekten hoşlanmaktadırlar. Bilimsel yöntemlere önem verirler, sosyal ve liderlik becerileri gelişmemiştir. Biyolog, genetik bilimci, matematikçi, kimyager, fizikçi, araştırmacı, antropolog, akademisyen, bilim adamı gibi meslekleri örnek olarak verebiliriz.
Sanatçı (Artistic) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “A” harfi ile tanımlanmaktadır. Bu kişiler, edebiyat, sanat veya müzik ile ilgilidirler. Yaşadıkları problemleri artistik becerilerini kullanarak çözmeye çalışan bu kişiler özgürlüğe, belirsizliğe ve estetiğe itibar ederler ve düzenli bir şekilde iş yapma becerisine sahip değillerdir. Yazarlık, ressamlık, aktör, tiyatrocu, müzisyen, dekoratör, heykeltıraş, mimar gibi meslekleri örnek olarak verebiliriz.
Sosyal (Social) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “S” harfi ile tanımlanmaktadır. Bu kişiler diğer insanlara yardım etmekten, onlara bir şeyler öğretmekten, hizmet etmekten ve danışmanlık yapmaktan hoşlanmaktadırlar. Sosyal mesleki tipe sahip kişiler problemleri takım çalışması ya da tartışma yolu ile çözmekten hoşlanırlar. Kişilerarası ilişkilere değer verirler, mekanik ve bilimsel becerilerden yoksundurlar. Sosyal hizmetler uzmanı, psikolojik danışman, psikolog, halkla ilişkiler uzmanı, öğretmenleri örnek olarak verebiliriz.
Girişimci (Enterprising) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “E” harfi ile tanımlanmaktadır. Bu kişiler, insanları ikna etmeyi, yönetmeyi ve hatta denetleyerek onları yönlendirmeyi severler. Girişimci kişilik tipine sahip bireyler hırslı, dışa dönük, baskın ve kendine güvenli kişilerdir. Bu tipler toplumda etkili ve söz sahibi olmaktan hoşlanır, iyi giyinmeyi severler. Satıcı, pazarlamacı, komisyoncu, politikacı, avukat, reklamcı, gazeteci gibi meslekleri örnek olarak verebiliriz.
Geleneksel (Conventional) Tip:
Holland’ın tipolojisinde “C” harfi ile tanımlanmaktadır. Bu kişiler, rutin işlerden hoşlanırlar ve belirsiz ortamlardan ise sürekli kaçınırlar. Geleneksel mesleki tipe sahip kişiler verilen emirlere ve koyulan kurallara uymaktan hoşlanan, güvenilir kişilerdir. İşte düzenlemeye ve başarıya değer verirler ve sanatçılık becerisinden yoksundurlar. Veznedar, kütüphaneci, postacı, muhasebeci, finans elemanı, asker, polis, memur, hakim, savcı gibi meslekleri örnek olarak verebiliriz.
Kaynaklar;
https://egitimbilimlerinotlari.com/hollandin-kisilik-kurami/
https://prezi.com/xioslszqtyns/holland-tipoloji-kurami/