Bu yazıda arama çubuğuna ‘Nasıl akademisyen olunur?‘ yazıp cevap alabileceğiniz basit bilgilerden ziyade daha çok ‘Akademisyenliğe giden yol nasıldır? Bir akademisyende bulunması gereken özellikler nelerdir? Akademisyenlik kariyeriniz için neler gerekir?’ bunlardan bahsedeceğim. Öncelikle her yerde bulabileceğiniz şartlardan bahsetmem gerekiyor ve sonra bunları nasıl yerine getirmeniz gerektiğinden bahsedeceğim. Akademisyen olmanın ilk basamağı araştırma görevliliğidir ya da yüksek lisansa adım atmaktır.
Yüksek lisansa girebilmeniz için ALES sınavından belli bir puan almanız gerekir. (Genellikle üniversiteler en az 70 ister.) Lisanstan mezun olduktan sonra üniversitelerin açmış oldukları yüksek lisans sınavlarına katılmanız gerekir ve daha sonra da bilim sınavından almış olduğunuz puan ve ALES puanınızla bir ortalama belirlenir ve bu listeye göre kişiler yüksek lisansa alınır. Bazı bölümler için dil şartı da gerekir, dil şartı olan bölümlerde de YÖKDİL ya da YDS’den belli bir puan almanız gerekir. Diğer yandan araştırma görevliliği alımında da ALES puanınızın (%60) ve YDS (%40) yada YÖKDİL (%40) puanınızın ortalaması ile başvuru listesi açıklanır. 1 kontenjan için 10 katı aday çağrılır. Çağrılan adaylar bilim sınavına tabi tutulur, bazı üniversiteler sözlü de mülakat yapabilir, bu sınav sonrasında ALES puanı (%30) , Dil puanı (%10), Lisans diploma puanınız (%30) ve bilim sınavı (%30) puanları ile ortalamalar üniversite sayfasından açıklanır ve en yüksek puanı alan kişi araştırma görevlisi olarak atanır. Şimdiye kadar anlatmış olduğumuz kısım her yerde bulabileceğiniz bilgiler; ancak asıl önemli olan bu sürece kendinizi nasıl hazırlamanız gerektiğidir.
Akademisyen nasıl olunur?
Hayalinizde akademisyen olmak varsa eğer öncelikle kendinizi iyi tanıdığınızdan emin olmalısınız. Hayalini kurmuş olduğunuz meslek sadece bir işten ibaret değildir ve hayatınızın tamamını şekillendirecek belki konfor alanınızı daraltacak çoğu zaman çalışmak zorunda olacağınız bir hayat demektir.
Kişisel gelişim kitaplarında yazan, konferanslarda sürekli söylenen kendinizi geliştirin sözleri size de ‘NASIL GELİŞTİRECEĞİM?‘ sorusunu sordurmuş ve cevabından kimse bahsetmemiş olabilir. Şimdi bunu cevaplayalım. Akademisyen olmak isteyen arkadaşlar için bir kariyer planlaması gerekmektedir ve bu planlama lisans dönemi ile beraber başlamalıdır.
Lisans öğreniminize adımınızı attınız ve artık üniversitelisiniz, yani kendinizi geliştirebileceğiniz KOSKOCA 4 yıllık sürecin başındasınız. İyi planlama gerekir. Üniversite derslerinizin iyi olması yanında, lisans 2. sınıfın sonuna kadar artık İngilizceyi konuşabilir seviyede öğrenmiş ve dil gelişiminizi tamamlayarak YÖKDİL ya da YDS sınavına girerek puanınızı cebinize koymuş olun. Lisans 4.sınıfa kadar da ALES sınavına çalışarak en az 80 puanı almış olun ve lisansüstü için başvuru puanlarınız cebinizde olsun. Lisanstan mezun olduğunuz dönemde zaman kaybetmeden yüksek lisansa başvuru yapın ve istediğiniz programa kayıt yaptırın. Anlattığım bu aşamaları gerçekleştirmişseniz eğer araştırma görevliliği için aranan 4 şartı gerçekleştirmiş olursunuz. ALES puanınız hazır, Dil puanınız hazır, ortalamanız yüksek ve yüksek lisansa kayıt yaptırmışsınız. Tebrikler artık akademinin şartlarını sağlamış oldunuz.
Peki zihinsel anlamda gerçekten akademisyen olmayı istiyor musunuz?
Kendinizi bu süreç içerisinde sorgulayınız. Her gün kitap okuma alışkanlığınız var mı? Ya da her gün kitap okumaktan, makale okumaktan hoşlanıyor musunuz? Yeni bilgiler öğrenmek sizi heyecanlandırıyor mu? Araştırmayı ve geliştirmeyi istediğiniz bir konu üzerinde saatlerce çalışmaya hevesli misiniz ve bunun için konfor alanınızı terk etmeyi ister misiniz? İşte bu sorulara cevabınız evetse zihinsel olarak da akademisyen olmaya hazırsınız. Bu davranışları hayatınız boyunca devam ettirmeniz gerekir ki başarılı bir akademisyen olabilesiniz.
Alım için gerekli olan şartları sağladınız ve zihinsel olarak da hazırsınız. Kimsenin söylemediği ve yapmanız gereken ve alımlar için çok önemli olan can alıcı nokta, tanımış olduğunuz hocalarınızın size referans olmasıdır. Lisans hayatınız boyunca akademisyenlerle düşüncelerinizi konuştuğunuz, fikirler tartıştığınız ortamlarda olun ve çalışmayı istediğiniz alanın hocaları ile tanışmaya çalışın. Artık iletişim çağındayız ve tanışmak için çok fazla yöntem var. Bunların bazılarından söz etmek istiyorum. Lisans öğreniminiz boyunca alanınızdaki konferans, çalıştay, kongre gibi akademik çalışmalar içinde bulunarak tanışma imkânı yakalayabilirsiniz ya da daha önceden hocaların makalesini ve çalışmalarını okuyarak onlardan randevu isteyip görüşme fırsatı bulabilirsiniz. Bunların hiçbirisini yapamıyorsanız e-mail yöntemi ile hocalara ulaşabilir ve görüşme imkânı yakalayabilirsiniz. Yazmaktan çekinmeyin akademide hemen hemen her hoca çalışmaya istekli ve hevesli öğrencilerle tanışmayı ister. Bu söylemiş olduğum tanışma süreci sosyal sermaye elde etmenizi sağlar ve sadece akademide değil iş dünyası için de çok önemli bir yeri vardır. UNUTMAYIN VE ÖNEMSEYİN! Tanışacağınız her insan size yeni ufuklar açabilir ve yeni tecrübeler aktarabilir.
Sizin de hayaliniz akademisyen olmaksa yukarıdaki kariyer planlamasını kendi hayatınıza uyumlulaştırmanızın büyük katkısı olacağına inanıyorum. Herkese kariyer adımlarında başarılar dilerim.
